Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1995

schatte het bureau Harlaar en Van Pelt, dat de multimedia bedrijven 50 miljoen gulden ((22,5 miljoen euro) omzette met 600 werknemers. 

Meer info op pg. 51

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaal verleden.nl

In 1995  

verzorgen SPC Vision en Uitgeverij Standaard in Antwerpen de CD-i/CD-ROM productie van Philips Media Interactieve Encyclopedie
  

Meer info op pg. 189

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1995 

wordt NBLC veroordeeld door de Haagse rechtbank voor schending van auteursrechten van de boekrecensies op de LiteRom.

Meer info op pg. 178

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1995  

zijn er 325.000 incidentele gebruikers van Videotex Nederland.
  

Meer info op pg. 157-158

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1997  

verlegt Lost Boys zijn focus naar internet en ontwikkelt zich van webbouwer tot multimediabedrijf.

Meer info op pg. 256

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1995 

is NOS-Teletekst ook te zien op internet op de site van De Digitale Stad.

Meer info op pg.  251


Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

 

Een catalogus van de wereld

Niet veel mensen krijgen ooit de taak om een catalogus van de wereld te maken. In 1970 kregen een aantal redacteuren van de Grote Spectrum Encyclopedie (GSE) de opdracht om een catalogus van de wereld samen te stellen ten behoeve van een nieuw nasla(g)werk. Deze encyclopedie zou anders zijn dan de bestaande naslagwerken. Het zou een foto van de hedendaagse wereld moeten zijn en niet een naslagwerk vol met Griekse en Romeinse mythische figuren, maar met veel sociologie. Maar hoe maak je zo’n catalogus en breng je er orde in aan? In een gesprek met een bibliothecaris werden een classificaties aangereikt: de Dewey Decimale Code (DDC) of de Universele Decimale Code (UDC). De  DDC en de UDC bestonden beide uit negen allesomvattende categorieen. Met de UDC kon een document behalve in een categorie worden ondergebracht ook informatie over de inhoud van het document  door thematische trefwoorden ontsluiten. Uiteindelijk bleef bij de GSE de indeling van negen allesomvattende categorieen over. Binnen deze categorieen konden de lemma’s voor toekomstige artikelen worden ingevuld, waardoor een beeld van de verschillende disciplines ontstond en uiteindelijk een foto van de wereld in de zeventiger jaren ontwikkeld werd. (Intussen is er binnen de Nederlandse wetenschappelijke bibliotheekwereld een nieuw classificatieschema ontwikkeld: de NBC, Nederlands basisclassificatie).

UDC
Het classificatieschema UDC werd ontwikkeld door de Paul Otlet 1868-1944). Deze idealistische Belg hield zich zijn hele leven bezig met het catalogiseren van de wereld: hoe meer men classificeerde, hoe beter de wereld zou worden. Behalve het classificatieschema UDC ontwierp hij ook fiches van 12 bij 7 cm, waarop een classificatie geschreven kon worden. Naarmate men meer kaartjes had kon men deze thematische trefwoorden onderling verbinden en zou een catalogus van de wereld ontstaan. Uiteindelijk zou uit deze catalogus het Universele Boek, het boek van alle kennis, moeten ontstaan. Paul Otlet bouwde zo een catalogus op van miljoenen fiches en bracht deze met ondersteuning van de Belgische koning onder in de tentoonstellingsgebouwen van het Jubelpark in Brussel

Behalve een catalogus werd in het Jubelpark ook een kennismuseum ondergebracht, het Mundaneum. Hierin toonde Otlet zijn visie op de kennismaatschappij en hoe de fiches uiteindelijk ook elektronische met elkaar gekoppeld zouden kunnen worden. In het Jubelpark werd dan ook een telegraafkamer ingericht, maar ook een kamer met voor zijn tijd de nieuwste microfilm apparatuur. In de Tweede Wereldoorlog werd het archief met de fiches en de artefacten van het museum grotendeels vernietigd.

Voorloper van internet

Paul Otlet kan gezien worden als een pionier de kennismaatschappij en informatiemaatschappij. Internet heeft hij nooit gekend, maar toch was hij verkenner ervan. Hoewel de Amerikanen hypertext altijd toeschrijven aan Ted Nelson (hypermedia) en Vannevar Bush, maakte Otlet in 1934 een mechanisch hypertekst zoeksysteem met wieltjes en haakjes, dat de relevante kaartjes/links zou opleveren. Eigenlijk voorzag Otlet met zijn wereldcatalogus de zoekdienst Google op papier en is hij met 12 miljoen fiches ook de voorloper van Big Data.

© Mundaneum

Vandaag (25/6/2015) wordt in Bergen/Mons (België) het Mundaneum heropent met de tentoonstelling Mapping Knowledge in het kader van Mons, Culturele Hoofdstad van Europa en met steun van Google. De tentoonstelling is een interactieve reis naar de kern van informatie.

In 2014 is er een lezenswaardig boek over Paul Otlet verschenen onder de titel Cataloging the world, PaulOtlet and the Birth of the Information Age, geschreven door Alex Wright en uitgegeven als gedrukt boek en als e-boek door de Oxford University Press (ISBN 978-0-19-993141-5).

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1995  

 

brengt Philips de CD-i Filmmaand uit om CD-video te demonstreren

  

Meer info op pg. 51

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1995  

heeft 80 pct van de huishoudens Teletekst.
  

Meer info op pg. 84

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digiaalverleden.nl

In 1993   

telt Nederland ca. 50 bulletin board systemen

Meer info op pg. 51

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Deze dag in digitaalverleden.nl

In 1952

werd op deze dag de eerste in Nederland gebouwde computer gepresenteerd: de ARRA I (Automatische Relais Rekenmachine Amsterdam). Hij werd in Amsterdam gebouwd door het Mathematisch Centrum, het huidige CWI. Het was een machine die werkte met relais, door elektromagneten bediende schakelaars. In de praktijk bleek de machine niet bruikbaar. Bij de presentatie op 21 juni 1952 in aanwezigheid van de Amsterdamse burgemeester d'Ailly en minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen F.J. Th. Rutten aanwezig moest het apparaat een tabel met willekeurige getallen genereren, wat lukte, maar daarna heeft het de geest gegeven. De ARRA II uit 1954 werd wel een succes.

Meer info op

https://www.youtube.com/watch?v=ph7KyzFafC4&feature=youtu.be

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN    

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1994

zette Jan Jacobs met een Belgische uitgever het tijdschrift Wave op, vergelijkbaar met Wired. Het tijdschrift heeft het overleefd tot 1996.

Meer info op pg. 51

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Deze dag in digitaalverleden.nl

In 1980  

wordt het Europese netwerk Euronet Diane in Nederland officieel gelanceerd in Den Haag door Neelie Kroes, minister van Verkeer en Waterstaat.






(c) NBBI

Meer info op pg. 46

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Start Nederlandse informatie-industrie

Op 19 juni 1980 lanceerde Neelie Kroes, minister van Verkeer en Waterstaat, in het Nederlands Congres Centrum te ’s Gravenhage, het Nederlandse netwerkknooppunt van Euronet*Diane. Dit Europese netwerk was ingericht als Direct Information Access Network for Europe (Diane) en gold als een instrument om te komen tot één Europese informatiemarkt, waarop voornamelijk wetenschappelijke en zakelijke databanken actief waren.

In die tijd was het niet eenvoudig om dergelijke databanken te bereiken. Het leggen van een verbinding via een normale telefoonlijn was niet technisch niet eenvoudig en bovendien kostbaar. Sommige bibliotheken en onderzoeksinstellingen lieten een vaste lijn leggen binnen Nederland, maar voor een technisch instituut een vaste lijn laten leggen naar bijv. de Europese ruimtevaartcomputer in Italië was onbetaalbaar.

En vanaf 1972 was het dataverkeer in Nederland gestaag gegroeid. De PTT had in 1966 wel de noodzaak van een datanetwerk voorzien en had gepland dat dir netwerk, genaamd Datanet-1, in 1980 operationeel moest zijn. Maar in de tweede helft van de jaren zeventig werd al duidelijk dat het aantal netwerkuren exponentieel toenam. Zo werden er tussen 1977 en 1978 niet minder dan 5000 netwerkuren verbruikt door 100 organisaties. Bovendien werd de aanleg van het datanetwerk uiteindelijk vertraagd tot 1982.

Als voorlopige oplossing opende de PTT op 1 augustus 1977 een nationale knooppunt DABAS (DataBase Access Service). Via deze dienst kon men met een toegangscode en een wachtwoord inbellen op een computer in Amsterdam en toegang krijgen tot grote mondiale netwerken zoals TYMNET en TELENET en vanaf 1980 ook tot het Europese netwerk.

Met Euronet*Diane beoogde de Europese Commissie de stimulering van de elektronische informatie-industrie (zie pdf). Deze bestond op dat moment voornamelijk uit literatuuronderzoekers op universiteiten en onderzoeksinstellingen, maar ook uit gebruikers van financiële diensten en technische bedrijven. Via Euronet*Diane konden deze gebruikers gemakkelijker databanken in Groot-Brittannie, Duitsland, Frankrijk en Italië bereiken.
 

Op 19 juni 1980 werd Euronet*Diane gepromoot in Nederland. Er was een conferentie en een beurs. De conferentie was georganiseerd door NBBI (Nederlands Bureau voor Bibliotheekwezen en Informatieverzorging; opgeheven in 1998) en VOGIN (Vereniging van Online Gebruikers In Nederland; nu Nederlandse Vereniging van Gebruikers van Interactieve Informatiesystemen) en de beurs door Johan van Halm. De foto’s van met name de beurs laten zien uit welke nationale en internationale bedrijven de informatie-industrie op dat moment bestond.

De opening van Euronet*Diane was niet alleen een evenement van de Europese Economische Gemeenschap en van Europese online bedrijven, maar ook een eerste publieke manifestatie van de opkomende Nederlandse informatie-industrie en van de belangenvereniging VOGIN. Aan de hand van de foto’s uit het NBBI archief kunnen de volgende organisaties worden geïdentificeerd:

Nationaal:                                       Internationaal:

-          VOGIN                               - CISI

-          NLR                                    - Blaise

-          ECN                                    - Infoline

-          Bibliotheek Delft             - Datacentralen

-          Bibliotheek RU Utrecht  - Dimdi

-          Intrace                              - INKA

-          SOVIN                                - FIZ Technik

-          Bibliotheek KNAW          - G.I.D.

-          PUDOC                              - Spidel

-          TNO/CID

-          SWIDOC

-          Johan van Halm & Ass.

Van het evenement Euronet*Diane zijn nog 39 foto’s uit het NBBI archief bewaard gebleven

 

Dit jaar in digitalverleden.nl

In 1995     

 

VNU Business Publications presenteert de site Intermediair Online

 

Meer info op pg. 266

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1994 

 

start multimedia producent Explainer Interactive met producties voor de RAI en bibliotheken. 

  Meer info op pg. 185

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1994  

wordt het vierde marktonderzoek wordt uitgevoerd door NBBI in 1994 in opdracht van de NVI. De projectie van de totale omzet zou omstreeks 635 miljoen gulden bedragen.
  

Meer info op pg. 222-224

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1994 

worden tijdens de Platentiendaagse worden een half miljoen CD-i schijven met muziekclips verspreid via 100 platenzaken; de CD-i was afspeelbaar op een audio cd-speler, maar voor de videoclips was uiteraard een CD-i speler nodig.

Meer info op pg. 188

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  
 
 

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1994

verspreiden  Philips samen met de boekhandelaren tijdens de Boekenweek een CD-i onder de titel Denkend aan de Dapperstraat, in een oplage van 33.000 exemplaren.

Meer info op pg. 189

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN  

 

Boek: 25 jaar internet in Nederland

De titel van het boek is saai. Deze klinkt als een gedenkboek van een omroep of van een fabriek. Maar niets is minder waar, want de subtitel draagt meer spanning aan: Fascinerende herinneringen van de Nederlandse pioniers die Amsterdam tot centrum van het Europese internet maakten.

Het boek is het resultaat van een opdracht van Amsterdam Economic Board, dat vroeg de 25 jarige internet geschiedenis te beschrijven. Er werd niet gekozen voor een analyse van de ontwikkelingen van internet in Nederland, maar voor een reeks interviews met zo’n 40 gangmakers van internet. Jammer genoeg ontbreken om verschillende redenen een aantal spelers zoals Felipe Rodriquez (medeoprichter van XS4ALL), Adam Curry (Jamby), Roel Pieper (Twinning Network) en Nina Brink (World Online).

De interviews werden eerst online als pdf gepubliceerd op de site Netkwesties. Maar voor het boek is twee derde van het materiaal van deze pdf geschrapt, waardoor de interviews winnen aan kracht en puntigheid. Bovendien zijn de interviews en een beperkt aantal analyses gerangschikt en geplaatst in de context van vier ‘hoofdstukken’:

-          Aartsvaders (m/v) en Fundamenten;
-          Surfnet en Ams-ix;
-          De Digitale Stad, providers en ‘gratis toegang’;
-          Pioniers en vernieuwen voor de inhoud van internet.

De interviews van met name de eerste twee hoofdstukken laten zien dat internet kwam vanuit de academische hoek en dat vanuit Amsterdam via netwerktechnologie internet door Europa werd verspreid. Het is fascinerend om te zien hoe mensen vanuit verschillende functies en affiliaties zoals EUnet, NLnet en XS4ALL met ziel en zaligheid bezig zijn geweest om te innoveren en internet te verspreiden. Dit was niet altijd zonder strijd en leidde soms tot principiële technische  en politieke conflicten over protocollen (OSI van de telecombedrijven vs TCP/IP van internet).

Het derde ‘hoofdstuk’ bevat interviews met mensen die stonden tussen de techniek en diensten en internet aan de man gingen brengen. De Digitale Stad, die internet naar de consumentenmarkt toebracht en Euronet*Internet en Planet Internet die marketingmethodes hanteerden om gebruikers te werven.

Het laatste ‘hoofdstuk’ bevat interviews over de verscheidenheid aan ontluikende contentdiensten zoals veilingen, reclame, omroep, kranten en tijdschriften en reisreserveringen; van Marktplaats tot VPRO, Sanoma, Lost Boys en Booking.com.

De auteur van het boek is Peter Olsthoorn, zelf een internetpionier, die op Planet Internet 12 jaar een rubriek over ontwikkelingen in internet en de computerwereld verzorgde. Met dit boek heeft hij een interessant overzicht afgeleverd van mensen in Nederland, die hebben bijgedragen aan de snelle ontwikkeling van internet in Nederland en in Europa.

Het boek bestaat uit interviews en een klein aantal korte analyses. Opvallend is dat niemand de geïnterviewde personen deel uitmaakte van de andere mediawereld van de ASCII en videotex onlinediensten en de CD-media. De enige persoon die er het dichtst bijkomt is Michel Mol die vanaf 1993 met Lost Boys CD-i producties maakte voor Philips en pas in 1997 omschakelde naar internet. Maar als je de andere interviews lees, lijkt het alsof internet in Nederland ineens uit het niet ontstaan is en in korte tijd een doorslaand succes werd.  Er ligt dus nog een thema voor het volgend boek klaar: de ontwrichtende innovatie van internet in Nederland (1982-2001).  

 

Het boek kan besteld worden via www.fastmovingtargets.nl:

Peter Olsthoorn, 25 jaar internet in Nederland. FMT; 2015. ISBN 978-94-92280-00-8

   

Dit jaar in digitaalverleden.nl

In 1994

verzorgt  Zoutewelle Multimedia verzorgt voor  de Wereldcup voetbal de productie van de CD-i USA ’94.

 

Meer info op pg. 186

Voor de introductie van internet was er reeds een informatie-industrie in Nederland. Het boek Toen digitale media nog nieuw waren geeft een overzicht  van die periode vanaf 1968 tot 1997. Bestel het boek a 29,95 euro (zonder verzendkosten) op http://bit.ly/1DYjRSN