zaterdag 4 november 2023

Barbapapa in de Van Dale

De naam Barbapapa van de gelijknamige boeken, tekenfilm en televisieserie wordt in het woordenbestand van Van Dale opgenomen. Het verhaal gaat over een gezin van vormeloze figuren, die elke gedaante kunnen aannemen. Problemen lossen ze op doordat de personages transformeren in bijvoorbeeld een ladder, een kruiwagen of een instrument. Het is een laat en posthuum eerbetoon aan Frank Fehmers, de uitgever en drijvende kracht achter het Barbapapaproject. 

Dat Frank Fehmers de uitgever werd van de Barbapapa boeken, de tekenfilms en televisieseries is wonderlijk, gezien zijn achtergrond. Frank Fehmers wilde uitgever worden en kwam in 1964 terecht bij Paul Brandt, een religieuze uitgever van filosofie en theologieboeken o.a. Concilium, in het Gooi. In 1966 ging hij werken bij een relatie van Paul Brandt in New York, the Paulist Press. Daar kreeg hij de rol van rechtenagent, die Europese filosofie en theologieboeken in ontvangst nam en leesrapporten aan de uitgever, Kevin Lynch, gaf, waarna beslist werd of een werk zou worden uitgegeven. Als Nederlander was hij het kanaal voor de boeken van de nieuwe theologie uit Nederland en Duitsland, waar theologen als Schillebeeckx, Schoonenberg en Küng hoogtij vierden.

Tijdens zijn verblijf in New York kwam ik in contact met Frank Fehmers. Als student, die Nederlands sprak en las en in New Orleans filosofie en theologie studeerde, kreeg ik via Frank Fehmers boeken ter evaluatie toegestuurd, waarvan ik een leesrapport moest schrijven. Was het boek de moeite waard om te laten vertalen of niet. Het leverde mij een bibliotheek aan nieuwe theologieboeken op en wat leefgeld naast de basis studiebeurs. Op deze manier kreeg ik ook vertalingen toegespeeld. Zo vertaalde ik als James M. Boumans twee theologieboeken in het Engels: The Sacrament of the Eucharist en The Prophet of the Nearness of God.

In 1969 ging Frank Fehmers terug naar Amsterdam en begon daar een rechtenagentschap in theologie en filosofieboeken in Amsterdam. Via een kinderbijbelproject breidde hij zijn scope uit. En toen belde Talus Taylor hem of Frank eens wilde kijken naar een tekening van vormloos figuur, Barbapapa (uit het Frans barbe à papa dat letterlijk baard van pappa betekent, maar ook staat voor suikerspin). Met het bedrijf Frank Fehmers Productions begon hij kinderboeken te produceren van Barbapapa en vanaf 1973 televisieproducties.In 1982 kwam een plotseling einde aan de samenwerking met Talus Taylor. Frank Fehmers ging zelfstandig als producent van kinderseries verder.

Luister naar het interview van Ischa Meijer en Frank Fehmers in 1992:  https://www.vpro.nl/speel~POMS_VPRO_195790~afl-26-frank-fehmers-een-uur-ischa~.html