Vandaag is het de
laatste dag van de Maand van de Geschiedenis. Het was een maand met het thema
Vriend & Vijand. Ook werd er weer een geschiedenisboek bekroond, de Nacht
van de Geschiedenis werd weer gevierd en vele evenementen vonden plaats. Maar
intussen ging ook een stuk geschiedenis de vuilcontainer in; een groot verlies
met een kleine meevaller.
Het artikel in de Persmus trok mijn aandacht. In 1995 werkte ik verschillende keren samen met het WIC en de relatie bleef bestaan. Tussen 2002 en 2004 kreeg ik van het WIC toestemming om met mijn kloosterbrigade een paar jaargangen van de Matla Agenda op proef te digitaliseren. Het was monnikenwerk voor de kloosterbrigade. Maar er werden toch bijna 54.000 items ingevoerd in een databasesysteem. Daarna zijn de files in de vergetelheid geraakt, maar kwamen naar aanleiding van het artikel in de nieuwsbrief van het Persmuseum weer naar boven. Wel moest eerst nog een probleem met de databaseconversie worden opgelost. Maar sinds 28 oktober zijn de files geconverteerd en leesbaar in Excel. Dit is de inventaris:
1938: 1684 items;
1940-1945: 17450 items;
1959: 11.136 items;
1960: 10969 items;
1961: 10793 items;
1962: 1885 items (niet volledig).
Moraal van dit verhaal
In juni 2014 publiceerde
het Persmuseum in haar nieuwsbrief Persmus een verhaal over het knipselarchief
Matla in Den Haag. Dit bureau het Haags Persbureau verzamelde en archiveerde
knipsels over zeer uiteenlopende onderwerpen in enveloppen, maar het verzamelde
ook gegevens waar een agenda van gemaakt kon worden. Deze zgn. Matla Agenda was
voor redacties van landelijke en regionale dagbladen en omroepbladen een
wegwijzer voor opkomende onderwerpen. In het klein was het een papieren Google
voor de Nederlandse pers met jubilea van instituten en bedrijven, jubilea van
de geestelijkheid, emiraten, speelschema’s van orkesten en vastlegging van de
feestdagen. Matla werd een begrip bij redacteuren en na zijn dood werd de zaak
voortgezet door de dames Matla, twee medewerkers met een lange staat van
dienst. Tot 1994 toen de dames zich pensioneerden en de zaak werd voor twee ton
aan guldens verkocht aan het WIC, het Wegener Informatie Centrum, dat ook de archieven
van de Sijthoff Pers en Haagsche Courant beheerde evenals een indrukwekkend
Oranje archief. Maar deze archieven, inclusief het Matla Archief werden in 2011
overgedaan aan de Media Info Groep in Almere. Alles zou gedigitaliseerd worden,
een absolute monsterklus, nog afgezien van het leggen van de vele miljoenen
links. En na proefnemingen werd het project gestaakt, mede door een gebrek aan
belangstelling uit de markt voor dit soort informatie. De enveloppen en
kaartjes gingen een vuilcontainer in, behalve voor een kleine selectie van het
meubilair en van de enveloppen en kaartjes. M.a.w. een archief opgebouwd in 67
jaar werd in een jaar tijd vernietigd. De Media Info Groep kon geen kloosterbrigade
vinden om dit archief te digitaliseren en als digitaal cultureel erfgoed te
behouden. Doodzonde.
Het artikel in de Persmus trok mijn aandacht. In 1995 werkte ik verschillende keren samen met het WIC en de relatie bleef bestaan. Tussen 2002 en 2004 kreeg ik van het WIC toestemming om met mijn kloosterbrigade een paar jaargangen van de Matla Agenda op proef te digitaliseren. Het was monnikenwerk voor de kloosterbrigade. Maar er werden toch bijna 54.000 items ingevoerd in een databasesysteem. Daarna zijn de files in de vergetelheid geraakt, maar kwamen naar aanleiding van het artikel in de nieuwsbrief van het Persmuseum weer naar boven. Wel moest eerst nog een probleem met de databaseconversie worden opgelost. Maar sinds 28 oktober zijn de files geconverteerd en leesbaar in Excel. Dit is de inventaris:
1938: 1684 items;
1940-1945: 17450 items;
1959: 11.136 items;
1960: 10969 items;
1961: 10793 items;
1962: 1885 items (niet volledig).
In deze
inventaris zitten twee clusters, nl de Tweede Wereldoorlog met 17.450 items en
de overgang van de jaren vijftig naar de jaren zestig (1959, 1960, 1961, gedeeltelijk
1962) met 34.783 items. En het is interessant om deze items te analyseren, m.n.
de cluster van de Tweede Wereldoorlog. De agenda heeft een aantal standaard
zinnen:
-
is
het zoveel jaar geleden dat ….;
-
bestaat
de Nieuwe Gorinchemse Krant 50 jaar;
-
gaat
het emeritaat in van …;
-
wordt
te Brussel de jaarlijksche Vrouwenavond gevierd;
-
geeft
de Arnhemsche Orkest-vereeniging onder leiding van Hein Jordans te Apeldoorn
een volksconcert met als solist Kees Wijnbelt (hobo);
-
vangt
de veertig-daagsche vasten aan;
-
hield
Hitler 5 jaar geleden zijn befaamde rede in de Kroll-opera;
- 22 juli 1943 hoopt de Rijkscommissaris dr. Seyss Inquart zijn 51 verjaardag te gedenken.
Het Matla Archief
en de Matla Agenda bestaan niet meer. Slechts een weinig meubilair met doosjes vol met enveloppen met knipsels en fiches is al wat tastbaar is en gelukkig ook
zo’n 54.000 items. Of er nog iets met de files gaat gebeuren en of zij online komen, dat zal de komende tijd besproken worden met het Persmuseum evt. in combinatie met Haagse geïnteresseerde instanties.
Dit verhaal zou
model kunnen staan voor het oprichten van een kloosterbrigade voor monnikenwerk,
die met ondersteuning van de overheid en het bedrijfsleven, projecten vergelijkbaar
met het Matla Archief en de Matla Agenda zou kunnen realiseren.
© Fotomontage Wired
© Fotomontage Wired
