35 Jaar Teletekst (2)

Omroep of (gedrukte) pers

Al in 1976 had de Nederlandse publieke omroepwereld gekeken naar de Britse televisietekstdiensten en gekozen voor het Ceefaxsysteem, dat sinds 1974 door de BBC gebruikt werd. In 1977 werd serieus nagedacht over een televisietekstdienst, maar eerst moest er nog een robbertje gevochten worden met de politiek. De gedrukte pers claimde een hoofdrol bij een dergelijke tekstdienst op televisie.

De tekstdienst werd de inzet van een conflict tussen de publieke omroep en de krantenwereld. De Nederlandse Dagbladpers (NDP), vertegenwoordiger van de krantenuitgevers, zag teletekst als een grafisch communicatiemiddel, vergelijkbaar met een krant, maar dan digitaal. NDP zag de dienst niet als een televisieprogramma. De omroep zag dat anders: het tekstsignaal liftte mee op het televisiesignaal en dus was het een televisiedomein. In september 1977 besloot de verantwoordelijk minister Harry Van Doorn, dat niet de dagbladpers maar de televisiemedia met het nieuwe medium mocht experimenteren. Het argument? De dienst was gebaseerd op beeldlijnen. Daarmee ging de minister overigens geheel voorbij aan het argument dat teletekst geen televisieprogramma was, want het bevatte geluid noch bewegend beeld.

In januari 1978 werd in Nederland begonnen met het opzetten van een organisatie en het uitvoeren van experimenten. De latere afdeling Teletekst stond onder leiding van Wim Stokla, voormalig adjunct-hoofdredacteur van het Journaal. Samen met zijn team volgde hij het voorbeeld van het Britse Ceefax qua rubrieksindeling (nieuwskoppen op pagina 101) en zette een aantal richtlijnen op voor het gebruik van kleur, lengte van zinnen en afbrekingen.

 

Op de Firato van september 1978 presenteerde de NOS de nieuwe dienst Teletekst aan het Nederlandse publiek. In het voorjaar van 1979 werden de eerste proeven uitgevoerd vanuit studio Irene te Bussum. Eind 1979 was de afdeling Teletekst klaar voor de lancering.

Video Firato: http://www.beeldengeluid.nl/en/media/6936/hoe-werkt-teletekst-1978