In
1986 kondigde de CEO van Sony, Akito, op een spectaculaire manier aan dat de
minidisc de informatiedrager van de toekomst zou worden. Tijdens een wereldcongres
van uitgevers hield hij het schijfje omhoog en liet het schitteren in de zon en
voorspelde dat de minidisk het toekomstige medium van de uitgevers zou worden.
De minidisc zou eerst de drager worden van muziek en daarna van boeken. Met 200Mb
was de minidisc groot genoeg voor de meeste romans en non-fiction boeken. Een
minidisc zou zelf de complete tekst van een 25-delige encyclopedie kunnen
bevatten, inclusief lage-resolutie illustraties en muziek. De uitgevers, die
voornamelijk de geur van bedrukt papier kenden, hadden een nieuw
gespreksonderwerp.
Vlnr: Eerste model: Sony DDM EBG, tweede model DDM EBA
Toch
zou het tot 1991 duren voordat het leesapparaat op de markt kwam. Sony moest eerst
de markt van muziekluisteraars bekeren van een Walkman met cassette naar een Discman met een minidisc. De
principes van de Discman werden ook toegepast op de DataDiscMan (DDM). Het
apparaat moest draagbaar en handzaam zijn, de minidisc moest de
informatiedrager zijn, het scherm moest goed leesbaar zijn en het moest op batterijen en elektriciteit kunnen werken. Het werd inderdaad een klein
apparaat met een zwart/wit schermpje en een qwerty toetsenbord vormden de
apparatuur waarin een minidisc geplaatst kon worden. Het eerste leesapparaat, Data
Discman EBG, voor het e-boek was geboren en werd in 1991 in Japan gelanceerd,
in 1992 in de VS en Groot-Brittannië en
in 1994 in de Benelux. Het tweede leesapparaat, DDM EBA, werd in 1993 op de
markt gebracht.
Het eerste model van het
Sony leesapparaat (1991) was van een zware kunsstof gemaakt. Het scherm was
klein en zwart/wit. En het qwerty toetsenbord bestond uit rubberen
toetsen.
DDM EBG met twee Nederlandstalige titels
Specificaties van de DDM EBG en de DDM EBA
Apparaat EBG EBA
Lengte 16,3cm 15,5cm
Hoogte 4,0cm 3,5cm
Breedte 10,2cm 10,5cm
Gewicht 616 gr 483gr
Scherm
Lengte 7cm 8,5cm
Breedte 5,5cm 7cm
Kleur z/w z/w
Voeding
Electriciteit 9V 6V
Batterijen 4A 4A
Voor het afspelen van de minidisc was een constructie bedacht, waarmee de schijf in een houder zat, die leek
op de 1,4Mb floppy disc. Hoe ingenieus het eerste leesapparaat ook was, het gebruik ervan was bepaald niet
aantrekkelijk. Het apparaat was lomp en zwaar, terwijl het schempje prettig lezen niet bevorderde. Het bekijken van een titel als Joy of Sex was bepaald geen genot. Alles bij elkaar was het geen apparaat dat je in je jaszak
zou stoppen. Bovendien was de prijs van 1200 gulden (ruwwweg 560 euro) voor
een dergelijk apparaat kostbaar.
Afspeelmechanisme van de DDM
Het tweede model DDM30 was
al een verbetering. Het apparaat leek meer op de muziek DiscMan qua afmetingen.
Bovendien had het een aluminium behuizing. Qua toetsen en minidisc mechanisme
waren er geen veranderingen. Het appraat was meer aanvaardbaar dan de eerste
versie. Helaas was het tweede model van de e-reader ook geen incentive voor de
lezers/gebruikersmarkt om zo’n apparaat met een paar naslagwerken te
kopen.
DDM EBA
De
Sony e-reader en e-boeken hebben wereldwijd een kort leven gekend. Eigenlijk
was de eerste golf van e-boeken in 1996 alweer voorbij. Het had 365 boeken
wereldwijd opgeleverd, waarvan een 10+ Nederlandstalige titels, allemaal Nederlandstalige
naslagwerken. Overigens heeft de Sony e-reader met variaties van Panasonic en
Matsushita in Japan een langer leven gekend.
Het waren overigens niet
alleen technologische bezwaren tegen de apparatuur en minidiscs, die de verkoop
hinderde. Allereerst moesten mensen wennen aan het idee van een elektronisch
boek. Nederland was net bezig met PC en de multimedia CD-ROM tussen 1990 en
1996. Bovendien was er sprake van een economische crisis in het midden van de
jaren negentig; voor Sony Benelux een reden om de stekker te trekken uit de
titelontwikkeling van uitgevers en bedrijven. En internet was in aantocht, een
nieuwe kanaal met meer multimedia mogelijkheden, meer bandbreedte en goedkopere
distributiemogelijkheden.
De besproken DDM's maken deel uit van het Pre-Internet Project, dat in september 2015 is gestart. In het kader van dit project worden een digitaal archief en een fysieke collectie van apparaten en artefacts onder de naam Collectie/Collection Jak Boumans opgebouwd uit de periode 1967-1997. Beide DDM's zijn nog intact en kunnen nog met minidiscs worden afgespeeld. DDM EBG is sinds 1993 in het bezit van Jak Boumans. De DDM EBA is een schenking van Peter Luitze, ex-directeur van het Multi Media Centrum (MMC) in Utrecht, dat de meeste Nederlandstalige titels heeft geproduceerd.
Meer schenkingen van apparaten en artefacten (CD-media bijv.) zijn welkom. Neem hiervoor contact op met Jak Boumans (jak [at] euronet.nl).
Meer schenkingen van apparaten en artefacten (CD-media bijv.) zijn welkom. Neem hiervoor contact op met Jak Boumans (jak [at] euronet.nl).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten