Na 244 jaar zal er geen gedrukte Encyclopedia Britannica meer uitkomen. De uitgever heeft na het experimenteren met verschillende verdienmodellen eindelijk de gedrukte editie laten varen. De encyclopedie wordt nu geheel digitaal via internet uitgegeven en zal concurreren met Wikipedia.
Een eerste experimenteel opgemaakte pagina van de GSE; ontwerp Wim Crouwel (1970)
Dit is groot nieuws, althans voor mij. Ik begon mijn werkzame leven in mei 1970 op de redactie van de Grote Spectrum Encyclopedie (GSE). Redactie was toen nog een groot woord, want er waren twee redacteuren, een projectmanager en een secretaresse. Ik heb tien jaar me bezig gehouden met encyclopedieën, want behalve aan de GSE heb ik gewerkt aan de Summa, de Kleine Oosthoek en de Grote Oosthoek (7e druk). De Encyclopedia Britannica was in deze wereld zo ongeveer de Bijbel van de encyclopedieën, m.n. door bijdragen van grote geesten zoals Bertrand Russell, Edmund Gosse en T.H.Huxley.
Het was een interessante tijd, want de teksten van de naslagwerken begonnen gezet te worden met computers. Maar ook redacties kregen te maken met computer: voor de bewaking van de omvang, voor de consistentie van de duizenden verwijzingen, voor de last-minute wijzingen en met het oog op eventuele afgeleide naslagwerken en digitale edities. De (GSE) gebruikte een methodiek ontwikkeld door Infonet, de computerafdeling van Excerpta Medica. De Oosthoek producten werden in samenspraak met Salland Zetcentrum, een Kluwerdochter, ontwikkeld.
(c) Jak Boumans, De elektronische encyclopedie in 20 delen, 1976
Het was ook een spannende tijd, want het was duidelijk dat de digitale edities eraan zaten te komen. Er werd over nagedacht. In 1976 probeerde ik een digitale editie uit te beelden. Het was eigenlijk een vertaling van de overgang van paard-en-wagen naar de eerste gemotoriseerde voertuigen.
Zo bracht in 1980 de Amerikaanse VNU dochter Arête Publishing de eerste encyclopedie American Academic Encyclopedia full text online in 200 huishoudens in Columbus, Ohio als onderdeel van een experiment, dat gesponsord werd door de bibliotheekorganisatie OCLC. Een jaar later werd de tekst ook ter beschikking gesteld aan abonnees van de online diensten The New York Times Information Bank, Dow Jones News/Retrieval en CompuServe. In 1982 liet de uitgeverij tijdens de Frankfurter Buchmesse een eerste demo videodisc met tekst, foto’s, illustraties en een paar filmpjes zien van de encyclopedie.
De VNU uitgeverij was in 1985 overgenomen door de Amerikaanse uitgeverij Grolier en deze zette de experimentele lijn van een multimedia encyclopedie door. Het bracht als een van de eerste uitgevers van naslagwerken een CD-ROM editie uit met 30.000 lemma’s en 9 miljoen woorden, met illustraties en filmpjes onder de titel The Grolier Multimedia Encyclopedia. Het was in feite de 21 delige American Academic Encyclopedia, die door VNU was verkocht aan Grolier. De CD-ROM versie was het begin van digitale encyclopedieën. Ook de Encyclopedie Britannica probeerde een halfhartige poging om een CD-ROM editie uit te brengen.
(Bron: Toen digitale media nog nieuw waren, pgs . 163-201)
Wereldwijd werd met name de Encarta encyclopedie bekend, aangezien deze als gebundelde editie bij de aankoop van PC’s werd meegeleverd. In Nederland bracht uitgeverij Het Spectrum een kleine encyclopedie op CD-ROM uit en Philips lanceerde in 1994 de Interactieve Encyclopedie op CD-ROM en op CD-i, de voorloper van de DVD. Sinds 1997 zijn in samenwerking met Microsoft verschillende edities van de Encarta Winkler Prins Encyclopedie uitgebracht, een elektronische versie van de encyclopedie op cd-rom en dvd. Deze telt ruim 59.000 artikelen en vele illustraties.
Intussen was de markt voor gedrukte encyclopedieën al sinds 1980 ingestort. De GSE kwam niet verder dan een eerste versie. De zevende druk van Grote Oosthoek was de laatste druk en eind 2008 verklaarde Winkler Prins, intussen overgenomen door Uitgeverij Het Spectrum, dat er geen papieren versie meer zou komen.
Ruim voor de aankondiging van de digitale Encyclopedia Britannica, ging Uitgeverij Het Spectrum aan de gang met online edities. In 2010 zijn er drie elektronische versies van de encyclopedie uitgekomen: de Junior Winkler Prins, de Studie Winkler Prins online en de Grote Winkler Prins online.
Een eerste experimenteel opgemaakte pagina van de GSE; ontwerp Wim Crouwel (1970)Dit is groot nieuws, althans voor mij. Ik begon mijn werkzame leven in mei 1970 op de redactie van de Grote Spectrum Encyclopedie (GSE). Redactie was toen nog een groot woord, want er waren twee redacteuren, een projectmanager en een secretaresse. Ik heb tien jaar me bezig gehouden met encyclopedieën, want behalve aan de GSE heb ik gewerkt aan de Summa, de Kleine Oosthoek en de Grote Oosthoek (7e druk). De Encyclopedia Britannica was in deze wereld zo ongeveer de Bijbel van de encyclopedieën, m.n. door bijdragen van grote geesten zoals Bertrand Russell, Edmund Gosse en T.H.Huxley.
Het was een interessante tijd, want de teksten van de naslagwerken begonnen gezet te worden met computers. Maar ook redacties kregen te maken met computer: voor de bewaking van de omvang, voor de consistentie van de duizenden verwijzingen, voor de last-minute wijzingen en met het oog op eventuele afgeleide naslagwerken en digitale edities. De (GSE) gebruikte een methodiek ontwikkeld door Infonet, de computerafdeling van Excerpta Medica. De Oosthoek producten werden in samenspraak met Salland Zetcentrum, een Kluwerdochter, ontwikkeld.
(c) Jak Boumans, De elektronische encyclopedie in 20 delen, 1976Het was ook een spannende tijd, want het was duidelijk dat de digitale edities eraan zaten te komen. Er werd over nagedacht. In 1976 probeerde ik een digitale editie uit te beelden. Het was eigenlijk een vertaling van de overgang van paard-en-wagen naar de eerste gemotoriseerde voertuigen.
Zo bracht in 1980 de Amerikaanse VNU dochter Arête Publishing de eerste encyclopedie American Academic Encyclopedia full text online in 200 huishoudens in Columbus, Ohio als onderdeel van een experiment, dat gesponsord werd door de bibliotheekorganisatie OCLC. Een jaar later werd de tekst ook ter beschikking gesteld aan abonnees van de online diensten The New York Times Information Bank, Dow Jones News/Retrieval en CompuServe. In 1982 liet de uitgeverij tijdens de Frankfurter Buchmesse een eerste demo videodisc met tekst, foto’s, illustraties en een paar filmpjes zien van de encyclopedie.
(Bron: Toen digitale media nog nieuw waren, pgs . 163-201)
Wereldwijd werd met name de Encarta encyclopedie bekend, aangezien deze als gebundelde editie bij de aankoop van PC’s werd meegeleverd. In Nederland bracht uitgeverij Het Spectrum een kleine encyclopedie op CD-ROM uit en Philips lanceerde in 1994 de Interactieve Encyclopedie op CD-ROM en op CD-i, de voorloper van de DVD. Sinds 1997 zijn in samenwerking met Microsoft verschillende edities van de Encarta Winkler Prins Encyclopedie uitgebracht, een elektronische versie van de encyclopedie op cd-rom en dvd. Deze telt ruim 59.000 artikelen en vele illustraties.
Intussen was de markt voor gedrukte encyclopedieën al sinds 1980 ingestort. De GSE kwam niet verder dan een eerste versie. De zevende druk van Grote Oosthoek was de laatste druk en eind 2008 verklaarde Winkler Prins, intussen overgenomen door Uitgeverij Het Spectrum, dat er geen papieren versie meer zou komen.
Ruim voor de aankondiging van de digitale Encyclopedia Britannica, ging Uitgeverij Het Spectrum aan de gang met online edities. In 2010 zijn er drie elektronische versies van de encyclopedie uitgekomen: de Junior Winkler Prins, de Studie Winkler Prins online en de Grote Winkler Prins online.
De aankondiging van de Encyclopedia Britannica is het einde van de omslag van druk naar digitalisering voor naslagwerken met nieuwe concurrentie van Wikipedia en nieuwe businessmodellen. Dit soort uitgeefproducten was in de voorhoede van de uitgeverij in de omslag van druk naar digitaal. Volgende uitgeefsegment dat een radicale omslag zal maken is de kranten- en tijdschriftensector, gevolgd door de non-fictie boeken en daarna de fictie boeken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten