Een boost voor het web: browseroorlog in Nederland (3)

Het succes van Netscape maakte Microsoft wakker. Het bedrijf begon in een razend tempo te werken aan haar internetaanwezigheid en aan een browser. Dat laatste was belangrijk, want het zag er naar uit, dat Netscape verder zou gaan dan alleen maar browsersoftware. Bovendien ontstond er een grote concurrentiestrijd, waarbij Microsoft Internet Explorer bundelde met Windows software. En dit was geen oorlog die via de industrie werd uitgevochten, maar ook in de markt, internationaal en lokaal. Zo ook in Nederland.

Vanaf mei 1993 begon XS4ALL als leverancier van internetverbindingen voor consumenten. In 1994 volgden De Digitale Stad en Euronet*Internet. Zij boden allemaal toegang, niet via browsers, maar via technische software met sockets en trumpets.  Dat waren bepaald geen klantvriendelijke tools.  Bovendien moest je elke keer je informatiedienst kiezen. Toen in 1995 Michiel Frackers eindelijk klaar was met zijn internetlessen voor de KPN stafleden en technici en er besloten werd tot de oprichting van de dienst Planet Internet, was Netscape een must. Maar Microsoft was een stoorzender.

In zijn boek Op zoek naar de heilige graal besteedt Frackers een paragraaf aan het gevecht tussen Netscape en Microsoft in Nederland.  Als nieuwe dienst was het belangrijk om een klantvriendelijke toegang te bieden, die je direct leidde naar Planet Internet. Frackers kreeg van Netscape een zgn. Software Development Kit (SDK), waarmee Netscape geheel aan eigen wensen aangepast kon worden. Wel eiste Frackers exclusiviteit, al was het maar voor één jaar. En hij kreeg het. Toen Jim Clark in Nederland was om zijn jacht van 40 meter te inspecteren, werd het contract getekend. Wel maakte Jim Clark duidelijk dat hij niet te pakken genomen wenste te worden zoals dat met Netscape gebeurd was door AOL. Deze Amerikaanse informatiedienst switchte van de ene op de andere dag met haar keuze van browser en koos voor Microsoft. Clark liet Franckers duidelijk weten dat er niet te sollen viel met hem: ‘Don’t fuck us over like AOL did’, zo liet hij Frackers weten.

Intussen liep Microsoft ook in Nederland te venten met Internet Explorer. De manager Microsoft Benelux bood Planet Internet gratis de browser aan en een advertentiebudget van ruim een miljoen gulden (ruwweg 350.000 euro), als Planet Internet met Internet Explorer in zee zou gaan en niet met Netscape. Maar hij had ook een andere kandidaat op het oog.

 

De keuze werd gecompliceerder toen Nina Brink duidelijk maakte dat zij een nieuwe dienst, World Online, aan het ontwikkelen was onder het motto: voor de kwaliteit kun je beter twee afhaal Chinezen hebben in dezelfde straat hebben. Toen Jim Clark dan ook in Nederland was, werd hij door haar uitgenodigd voor een haastig belegde bijeenkomst in Naarden. In aanwezigheid van Minister Jorritsma van Verkeer en Waterstaat hield hij een nietszeggend toespraakje voor de bühne, maar op de achtergrond werd er hard onderhandeld over het gebruik van Netscape, al was het maar om Planet Internet dwars te zitten. Uiteindelijk koos WorldOnline voor Microsoft, dat de software gebruikte om haar eigen site te promoten. Met de aangepaste Netscape software kwamen de abonnees van Planet Internet direct op de site van de dienst terecht.

Uiteindelijk veroverde ook Microsoft de browsermarkt in Nederland en in Europa. Ook in Europa werd de koppeling van het besturingsprogramma Windows met de browser Internet Explorer aangevochten door de Europese Commissie (EC). Een schikking van 900 miljoen euro, die pas in 2009 effectief werd, heeft nauwelijks effect gehad op Microsofts dominante marktpositie.