Iedere e-boekkoper is een potentiële piraat

De piraterijangst van boekenuitgevers gaat ver. Hoewel de muziek-, film en gamesectoren ze al zijn voorgegaan met de introductie van e-producten en het falen van de strijd tegen de piraterij, gaan uitgeverijen, de e-boekwinkels en de entertainmentpolitie Brein, elke verkoop van een e-boek met watermark registreren voor eventuele vervolging. Want vanaf nu worden de gegevens van kopers van e-boeken met een watermerk geregistreerd en minimaal twee jaar bewaard. Het vertrouwen van de uitgeefsector in de e-boekkoper is minimaal: iedere e-boekkoper is een potentiële piraat.

Oorspronkelijk was het watermark voor e-boeken bedoeld als een sociaal watermark. Bij (commerciele) piraterij zou het  kopiëren herleid kunnen worden tot de koper/eerste eigenaar van het e-boek.  

De entertainment politieagent Brein verplicht boekhandelaars en internetboekendistributeurs, die via het distributieplatform eBoekhuis van CB, voorheen Centraal Boekhuis, e-boeken verkopen klantgegevens te registreren en te verstrekken aan de stichting Brein. De boekhandelaren in Nederland en België zouden de gegevens twee jaar moeten bewaren.   
 

Onlangs hebben een groot aantal Nederlandse uitgevers van e-boeken besloten afstand te nemen van DRM, het slot op e-boeken. Ze zijn ervan overtuigd dat de het DRM slot de verkoop van e-boeken hindert, aangezien de e-boeken dan niet op meerdere apparaten gekopieerd kunnen worden. Dat kan nu wel met e-boeken, die in EPUB en Adobe PDF formaten worden voorzien van een watermerk; hierbij wordt het e-Boek gemarkeerd met de naam van de koper zichtbaar op iedere pagina en andere onzichtbare kenmerken.  Via deze markeringen kan het boek herleid worden naar de koper. De 2500 deelnemende boekenhandelaren zijn verplicht om een contract te ondertekenen met de verplichting om gegevens door te spelen aan de stichting Brein in geval van misbruik.

Met deze verplichting lijkt de stichting Brein een rechtszaak uit te lokken om vast te stellen of deze verplichting ingaat tegen privacy van de koper en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. De stichting zegt niet persoonlijke uploaders te gaan achtervolgen, maar dat het vooral te doen is om uploaders van met name torrent sites te kunnen identificeren.

Kamerlid Astrid Oosenbrug van de PvdA heeft Kamervragen gesteld aan de minister van Veiligheid en Justitie of Brein webwinkeliers van e-boeken kan verplichten tot registratie van persoonlijke gegevens en de bewaarplicht van minimaal twee jaar.

Twijfel aan de Brein methode

In de boekenwereld wordt getwijfeld aan de methode die Brein wil toepassen. Bol.com heft al aangegeven zich niet te onderwerpen aan deze verplichting. Uitgeverij Springer SBM stelt dat illegaal kopiëren en verspreiden van e-boeken de omzet niet nadelig beïnvloedt. Ook Meulenhoff Boekerij gelooft niet dat een watermerk piraterij zal uitbannen; wel kan het helpen piraterij terug te dringen. Op Tweakers.net zegt een uitgever van Meulenhoff Boekerij: "Piraterij ontstaat vaak uit onvrede. Je moet de koper naast een goede prijs ook gebruiksgemak bieden". De uitgeverijsector lijkt weinig geleerd te hebben van de muzieksector: de piraterij ging naar beneden toe ITunes en RealPlayer gebruiksgemak en een aanvaardbare prijs boden.

De vraag is natuurlijk of het watermerk, de registratie en het bewaren piraten zal afschrikken. De e-boekkopers, die voor een e-boekexemplaar betaald hebben, zullen niet snel het boek ter kopiëring doorgeven. Bovendien hebben de meeste webwinkels de aankopen in persoonlijke bibliotheken opgeborgen.

De vraag is nu of e-boekkopers weerhouden worden van een aankoop door de registratie. Want je kunt er tenslotte op wachten, dat, net als bij de overheid en banken, binnenkort een verzameling van persoonlijke watermerkgegevens op straat komt te liggen. 

UPDATE 2/10/2013

Antwoorden op de schriftelijke vragen van het lid Oosenbrug (PvdA) aan de minister van Veiligheid en Justitie over het bericht dat webwinkeliers zich verplichten om klantinformatie door te geven aan Stichting Brein

Is het waar dat webwinkels die aangesloten zijn op het distributieplatform eBoekhuis verplicht kunnen worden om klantinformatie door te geven aan stichting BREIN? Zo ja, hoe verhoudt het doorgeven van dergelijke informatie aan

derden zich tot de wet- en regelgeving ten aanzien van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer? Zo nee, wat is er dan niet waar aan het gestelde?

 

Ondernemingen mogen overeenkomen dat zij bepaalde persoonsgegevens ter beschikking stellen aan derden mits wordt voldaan aan de voorwaarden die aan deze gegevensverwerking worden gesteld in de Wet bescherming

persoonsgegevens (Wbp). De meest voor de hand liggende verwerkingsgrond is in dit geval de ondubbelzinnige toestemming van de persoon van wie de gegevens worden verwerkt (artikel 8 onder a Wbp). Voor de verwerking van strafrechtelijke

persoonsgegevens, die in de Wbp als bijzondere persoonsgegevens worden aangemerkt, gelden aanvullende voorwaarden. Het College bescherming persoonsgegevens houdt toezicht op de verwerking van persoonsgegevens conform de Wet bescherming persoonsgegevens.