Nachtuitzending over De Digitale Stad

Nachtradio is interessant. Recentelijk was er een uitzending over CD-i en vandaag was er een uitzending van de EO over de Digitale Stad. De burgemeester van De Digitale Stad (DDS), Marleen Stikker was aanwezig en luisteraars konden inbellen en vertellen over hun ervaringen met internet. Een directe aanleiding voor de het onderwerp was er niet, maar dat was er ook niet voor de uitzending over CD-i, de interactieve CD met spelletjes, films, encyclopedieën, opera's, gekoppeld aan de televisie, een uitvinding van Philips. DDS viert pas in januari 2014 haar lancering van 20 jaar geleden. Maar elke uitzending over DDS is goed, want dan blijft DDS in het collectieve geheugen hangen als de poort naar internet voor consumenten.

De twee-uur durende uitzending bevatte geen verrassingen noch van de interviewer, geinterviewden of inbellers. Verrassend was wel de uitzending begon met internet en eindigde met internet. Met geen woord werd gesproken over pre-internet;  alsof er voor 1993 geen online diensten zoals ASCII diensten, videotex, Bulletin Board Systems en berichtendiensten waren. De conclusie blijft duidelijk: er waren twee verschillende werelden. En die waren er natuurlijk ook. De internetters kwamen uit de academische wereld en de andere onliners zaten in de zakelijke dienstverlening, waren consumenten of computer amateurs. Voor degenen die de uitzending gemist hebben is hier een korte samenvatting van het project De Digitale Stad uit mijn boek Toen digitale media nog nieuw waren - Pre-internet in de polder (1967-1997). Uiteraard is de hele uitzending te beluisteren via Uitzending Gemist.

Hoewel XS4ALL vanaf 1 mei 1993 abonnementen op internet aan consumenten aanbood, maakte Nederland pas echt kennis met het nieuwe fenomeen vanaf januari 1994. Op de 15de van die maand werd in het zaterdag nieuws De Digitale Stad aangekondigd via een interview met Fred de Graaf en Marleen Stikker. Op maandag 17 januari opende DDS haar poorten, een project van het politiek-cultureel centrum De Balie en xs4all, naar het voorbeeld van de Free-Nets in Noord-Amerika. Aanleiding waren de gemeenteraadsverkiezingen in het voorjaar van 1994. Behalve via de plaatselijke televisie-, radio- en gedrukte media, zou via DDS een publieksdebat plaatsvinden. De metafoor van een virtuele stad werd gekozen om het karakter van het publieke domein van DDS te benadrukken. Na eerst tekstuele informatie- en communicatiediensten aangeboden te hebben, werd op 15 oktober 1994 overgegaan naar een grafische interface op het World Wide Web.

 

 

 

 

De organisatie kreeg geld van de gemeente Amsterdam voor het opzetten van een site. Om het debat in forums aan te wakkeren was er natuurlijk publieke belangstelling nodig. En die kreeg DDS op radio en televisie en in de schrijvende pers. Marleen Stikker werd de virtuele burgemeester van DDS en stond de media te woord. En aan de poorten stonden duizenden potentiële internetters van buiten Amsterdam te dringen om via een inbelverbinding toegang te krijgen tot DDS. Na zes weken telde het project al meer dan tienduizend geregistreerde gebruikers. Niet alleen internetaanbieder XS4ALL was verrast door de belangstelling, maar ook lijnenboer PTT Telecom.

Na het project moest DDS zich als stichting inschrijven bij de Kamer van Koophandel om haar diensten te kunnen blijven aanbieden. Maar het laatste bleek moeilijker te zijn dan gedacht, want er verschenen commerciële kapers op de kust. Desondanks is DDS tot 2000 een stichting gebleven; in dat jaar werd besloten over te stappen naar de rechtsvorm van een besloten vennootschap. Hoewel DDS eigenlijk een politieke discussieplaats wilde zijn, toonde het aan dat er in Nederland bij particulieren grote behoefte bestond aan toegang tot internet. DDS werd in 2000 via een management buy-out van het faillissement gered, maar als ISP was ze een kleine, onbelangrijke speler op de markt geworden.